Dodatkowy zasiłek opiekuńczy a tarcza antykryzysowa 3.0. i 4.0.

Ustawa z 14.5.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875, tzw. „tarcza antykryzysowa 3.0.”), wprowadziła zmiany w KoronawirusU m.in. w zakresie prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego:

• przedłużono okres pobierania dodatkowego zasiłku,
• wyłączono z zakresu podmiotowego dzieci do ukończenie 8 roku życia,
• zmieniono zasady w pobieraniu zasiłku przez rolników.

Prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego

Przed wprowadzeniem zmian tarczą antykryzysową 3.0., które weszły w życie 25.5.2020 r., art. 4 ust. 1 KoronawirusU odnosił się do dziecka, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2019 r. poz. 1590), tj. dziecka w wieku do ukończenia 8 lat, jak i dziecka legitymującego się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego. Ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy oraz funkcjonariuszowi zwolnionemu od pełnienia służby, z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, przysługiwał dodatkowy zasiłek opiekuńczy, na ogólnych zasadach, zatem w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19. 

Zmiany wprowadzone tarczą antykryzysową 3.0.

Aktualnie art. 4 ust. 1 KoronawirusU, nadal dotyczy sytuacji, w której dodatkowy zasiłek przysługuje, jeżeli doszło do zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19. Zasiłek również nadal przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy oraz funkcjonariuszowi zwolnionemu od pełnienia służby z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki,jednak nad:

– dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo

– dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

Pominięte zatem zostały dzieci do ukończenia 8 roku życia.

Pomimo brzmienia przepisówna stronie rządowej można znaleźć informację, że dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przyznawany: „(…) na dotychczasowych zasadach (tj. ubezpieczonym rodzicom dzieci do 8 roku życia) z zachowaniem zasady, że w związku z otwarciem żłobków, przedszkoli i innych placówek, dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwać również w przypadku: niemożności zapewnienia opieki przez żłobek, klub dziecięcy, przedszkole, placówkę pobytu dziennego oraz inną placówkę lub podmiot zatrudniający dziennych opiekunów lub decyzji ubezpieczonego z powodu czasowego ograniczenia funkcjonowania tych placówek w związku z COVID-19, przez okres niemożności zapewnienia opieki przez te placówki oraz gdy ubezpieczony podejmie decyzję o osobistym sprawowaniu opieki” (źródło: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-dodatkowego-zasilku-opiekunczego, dostęp: 4.6.2020 r.).

Powoduje to pewną sprzeczność.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy do 14.6.2020 r., a nawet być może do 28.6.2020 r.

Obecnie, na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 14.5.2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (Dz. U. poz. 855), świadczenie przysługuje do 14.6.2020 r., jednak Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Marlena Maląg zapowiedziała wydłużenie dodatkowego zasiłku opiekuńczego do 28.6.2020 r. Potwierdza to projekt tzw. „tarczy antykryzysowej 4.0.”, tj. rządowy projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 382).

Projekt zawiera również postanowienie, że to rada Ministrów będzie mogła, w celu przeciwdziałania COVID-19, w drodze rozporządzenia, określić dłuższy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego dla poszczególnych grup osób uprawnionych oraz w zależności od funkcjonowania poszczególnych placówek, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane. Projektodawca wskazał, że: „Konstrukcja delegacji do wydania rozporządzenia Rady Ministrów umożliwia elastyczne dostosowanie się do sytuacji związanej z epidemią COVID-19 wraz z możliwością przedłużenia prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego poszczególnym uprawnionym grupom w zależności od możliwości funkcjonowania poszczególnych placówek, a więc żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli lub szkół. Proponowane rozwiązanie dotyczy zarówno osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu w ramach systemu ubezpieczeń społecznych, jak i funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych oraz rolników”.

Projekt ponadto naprawia, wydaje się że omyłkę popełnioną w ostatniej nowelizacji, bowiem odnosi się już dzieci do ukończenia 8 roku życia w zakresie sfery podmiotowej prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego. 

Od 25.5.2020 r. obowiązuje również przepis art. 4 ust. 1b KoronawirusU, który został dodany tarczą antykryzysową 3.0., a który wskazuje, żedodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy oraz funkcjonariuszowi zwolnionemu od pełnienia służby z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, albo dorosłą osobą niepełnosprawną również w przypadku otwarcia placówek, o których mowa w tych przepisach, w czasie trwania COVID-19 przez okres nie dłuższy niż 14 dni.

Zasiłek opiekuńczy dla rolników

Ponadto, od 25.5.2020 r. zmieniono też zasady w zakresie prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego dla rolników. Zmieniono art. 4a ust. 1 KoronawirusU. Podobnie jak w powyższych sytuacjach, w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19 osobom, o których mowa w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników (chodzi m.in o rolnika, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny jak i domownika tego rolnika), przysługuje zasiłek opiekuńczy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

Autor: Kinga Piwowarska